De positie van uw bedrijf is groot, zo groot dat er wel eens sprake zou kunnen zijn van een economische machtspositie. Dan moet u oppassen. Marktdominantie is op zichzelf niet verboden, maar er rust een bijzondere verantwoordelijkheid op zulke ondernemingen om die positie niet te misbruiken. Om te kunnen herkennen wanneer daar sprake van is, geven wij u in deze blog 6 voorbeelden.
Wanneer heeft u een economische machtspositie?
Er kan in Nederland alleen maar sprake zijn van misbruik als de onderneming een economische machtspositie heeft. Dat is het geval als de onderneming zich tegenover zijn concurrenten, afnemers en consumenten in belangrijke mate onafhankelijk kan gedragen. Daarbij is de omvang van het marktaandeel van belang: bij een marktaandeel van meer dan 50% wordt de onderneming gezien als dominant en wordt een economische machtspositie vermoed.
Naast het marktaandeel spelen er ook nog andere factoren mee bij de vraag of de onderneming onderneming een economische machtspositie inneemt. U leest er hier meer over.
Voorbeelden van misbruik
Om te voorkomen dat u misbruik maakt van uw economische machtspositie, is het belangrijk dat u verschillende vormen van misbruik kunt herkennen:
1. Onredelijk hoge prijzen
Er is sprake van onredelijk hoge (excessieve) prijzen als de prijs niet in verhouding staat tot de economische waarde van het product. Daarbij wordt onder meer gekeken naar de productiekosten en de prijzen voor vergelijkbare producten.
2. Price squeeze
Is de onderneming zowel op de wholesalemarkt als op de retailmarkt actief? Dan mag het de prijzen op de retailmarkt niet verlagen terwijl de onderneming tegelijkertijd marktmacht gebruikt om de prijzen op de wholesalemarkt te verhogen. Er kan dan sprake zijn van een ‘price squeeze’ die nadelig is voor concurrenten.
3. Leveringsweigering
Als de onderneming dominant is mag het in principe weigeren om zaken te doen met een of meer afnemers. Maar als het daarmee de concurrentie beperkt kan er sprake zijn van misbruik van economische machtspositie. U leest er meer over in ons blog over leveringsweigering.
4. Koppelverkoop
Er is sprake van koppelverkoop als de onderneming de verkoop van een bepaald product (het koppelende) product afhankelijk stelt van de verkoop van een ander (het gekoppelde) product. Bekende voorbeelden hiervan zijn inktcartridges en scheermesjes. In principe is koppelverkoop toegestaan, behalve als de marktwerking erdoor wordt verstoord. Koppelverkoop kan de marktwerking verstoren doordat afnemers worden gedwongen het gekoppelde product te kopen van de dominante onderneming en niet van concurrenten.
5. Exclusieve afname
Als de onderneming zijn afnemers direct of indirect dwingt om vooral uw producten te verkopen, en daarbij probeert de verkoop van producten van concurrenten tegen te gaan, kan er sprake zijn van misbruik van economische machtspositie.
6. Roofprijzen
Als de onderneming zijn producten of diensten tegen zulke lage prijzen aanbiedt, dat het waarschijnlijk is dat het enige doel is om daarmee concurrenten en nieuwkomers uit de markt te drukken, spreken we van roofprijzen. Net zo goed kan er dan sprake zijn van misbruik van economische machtspositie.
Wat zijn de gevolgen bij misbruik van uw machtspositie?
Als u misbruik maakt van uw economische machtspositie kan dat de concurrentie beperken en leiden tot onredelijk hoge prijzen voor consumenten. De ACM treedt hier dan ook streng tegen op. Als de ACM een overtreding constateert, kan zij verschillende sancties opleggen, zoals hoge geldboetes of bepaalde verplichtingen. Bestuurders kunnen in sommige landen zelfs een gevangenisstraf of een bestuursverbod tegemoetzien.
Daarnaast moet u rekening houden met reputatieschade. Bovendien kunnen marktpartijen die schade hebben geleden een schadeclaim indienen én kunnen afhankelijke partijen lagere prijzen of toegang tot een product, netwerk of grondstof afdwingen.
Vragen?
Twijfelt u of uw onderneming een economische machtspositie inneemt? Wilt u weten of u mogelijk misbruik maakt van die positie, of wordt u van misbruik beschuldigd? Of hebt u aanwijzingen dat een concurrent of leverancier misbruik maakt van zijn of haar machtspositie? Neem dan gerust vrijblijvend contact met ons op.