VVorige maand maakte de Europese Commissie één van haar eerste wetgevingsvoorstellen bekend omtrent de digitalisering van Europa. Eerder heeft de Europese Commissie haar doel openbaar gemaakt om een digitale eengemaakte markt te creëren door verschillende struikelblokken uit de weg te ruimen en teneinde 28 nationale markten tot één markt te vormen.
De Digital Single Market Strategy bestaat uit zestien concrete actiepunten, verdeeld in drie kernpijlers:
- Betere online toegang tot goederen en diensten voor consumenten en bedrijven in heel Europa;
- randvoorwaarden voor digitale netwerken en diensten en
- Europese digitale economie en samenleving met maximaal groeipotentieel.
Eén van de eerste wetgevingsvoorstellen zijn de plannen om een einde te maken aan ongerechtvaardigde geo-blocking. Geo-blocking betekent dat Europese consumenten niet in alle landen dezelfde streaming-diensten kunnen gebruiken. Zo wordt de toegang tot de website beperkt of geweigerd op grond geografische locatie of nationaliteit van de consument. De consument wordt vaak doorgeleid naar de website van de lidstaat waar de consument zich bevindt, waar andere prijzen worden gehanteerd en/of een ander aanbod wordt weergegeven.
Er kan bijvoorbeeld gedacht worden aan online-diensten voor films, series, sportprogramma’s, muziek, e-books en spellen waarvoor de consument in (bijvoorbeeld) Nederland betaalt, maar in een andere lidstaat geen gebruik van kan maken. Een goed voorbeeld van een streaming-dienst is Netflix. Buiten Nederland, maar binnen de Europese Unie, kan het goed zijn dat uw Netflix-account niet, of maar beperkt werkt. Hier wordt een einde aan gemaakt. Een ander effect dat geo-blocking met zich mee brengt is dat het mogelijk is dat een auto huren voor in Rome in Nederland duurder is dan in een andere lidstaat, terwijl het om dezelfde auto, autoverhuurbedrijf en huurperiode gaat. Puur omdat de consument wordt doorgestuurd naar een lokale webwinkel die andere prijzen hanteert.
Het is de bedoeling dat de streaming-diensten overal in Europa door de consument gebruikt kunnen worden. Hiermee moet de illegale download van films, series, sportprogramma’s, muziek, e-books en spellen worden tegengegaan, waardoor er naast voor de consument ook voor auteursrecht-houders ook een eerlijkere markt zal ontstaan. Ook moet zo een bredere toegang tot inhoud in de hele Europese Unie worden gerealiseerd.
Europese consumenten doen voornamelijk online aankopen in eigen land. Maar als het aan de Europese Commissie ligt, zal dit niet lang meer het geval zijn. De Europese Commissie streeft er naar prijsverschillen in leveringskosten aan te pakken door deze gelijk te trekken. Dit is van het belang om het online shoppen buiten de eigen lidstaat te stimuleren. Een goed voorbeeld blijkt uit het Final report of the “Econometric study on parcel list prices”. Een pakket van Italië naar Oostenrijk versturen kost 25 euro, terwijl het andersom maar 14 euro kost. Ook zijn er grote verschillen tussen de leveringskosten van binnenlandse pakketjes. In Bulgarije zijn de verzendkosten van een gemiddeld pakje van 2 kilo ongeveer 1 euro, terwijl deze in Finland ongeveer 10 euro zijn.
Met name de grensoverschrijdende bezorgingskosten dienen te worden aangepakt volgens de Europese Commissie. Hierbij zijn nog geen concrete wetgevingsvoorstellen gerealiseerd. Wel heeft Nederland per 15 januari 2016 haar bezwaren kenbaar gemaakt. Als eerste benadrukt Nederland dat pakketbezorging een concurrerende en een snelgroeiende markt is. Interventie van de overheid beperkt deze concurrerende markt. Ook de administratieve last die interventie meebrengt voor de overheid zal een zware taak zijn. Nederland ziet liever zelfregulerende initiatieven, binnen de grenzen van het mededingingsrecht. Hetgeen uiteraard geen vreemd standpunt is, echter voor de consument en de online aanbieder biedt het aanpakken van de leveringskosten een uitkomst in die zin dat de concurrentie tussen webshops meer wordt gestimuleerd, waardoor ook start-ups meer kansen krijgen in de Europese markt. Geo-blocking en het gelijktrekken van de prijzen voor pakketbezorging vallen onder de eerste pijler van de Digital Single Market Strategy.
Eerder zijn de afspraken rondom het beëindigen van roaming-kosten per juni 2017 al getekend. Dit betekent dat hoge telefoonrekeningen na een vakantie binnen Europa verleden tijd zullen zijn. Het plan was in september 2013 al door de Europese Commissie geïntroduceerd. Na veel onderhandelingen is er op 30 juni 2015 een overeenkomst tot stand gekomen. Formeel gezien is deze op 1 oktober door de Europese Raad en door het Europese parlement op 27 oktober aangenomen. Europa moet netneutraal worden ter verbetering van de interne markt. Dit is een actiepunt die onder de tweede pijler valt.
Kortom: er kan nog wel wat verbetering worden behaald in de online-wereld om zo meer aansluiting te hebben op de interne markt. Ondernemingen kunnen niet alle mogelijkheden die het internet hun biedt optimaal benutten. Ook consumenten hebben niet het voordeel van optimale concurrentie tussen webshops binnen de Europese Unie. Met het Digital Single Market Strategy moet er één digitale markt voor Europa worden gerealiseerd met bredere toegang tot inhoud in de hele EU, uitzonderingen op de regelgeving voor auteursrechten ten behoeve van een innovatieve en inclusieve maatschappij en een eerlijkere markt en bestrijding van piraterij. Alle 16 actiepunten zullen naar verwachting medio 2017 in alle lidstaten toegepast zijn.
Mr. M. Van der Bruggen-Van Veen | S. Al Moubarak